आराधना शब्दको भित्रको अर्थ
आराधना (worship) शब्द बाइबलमा 188 पटक दोहोरीएको पाइन्छ । 95% आराधना भनेर उल्था भएको हिब्रु ग्रिक शब्दहरू निमन चार वटा पर्दछन्। तर मुख्यतया परमेश्वरलाई गरिने आराधनाको सम्बन्धमा हिब्रू शब्द shachan र ग्रीक शब्द proskuneo प्रयोग भएको पाउँछौं।
Shachah
यो शब्दको अर्थ आफूलाई घटाउनु निहुरिनु, लम्पसार पर्नु तथा आदर तथा आराधना गर्नु आदि हुन्छ । यो शब्द अंग्रेजी भाषामा worship लेखिएको भए पनि नेपाली भाषामा उल्था गर्दा 'पुजा गर्नु ' र दण्डवत गर्नु आदि शब्द प्रयोग गरिएको देखिन्छ।
जस्तो प्रस्थान 34:8 मा "तब मोशाले हत्तपत्त भूइँतिर आफ्नो शिर निहुराएर आराधना गरे।" भनेर उल्लेख गर्दा आराधना गरे शब्द हिब्रु सब्द शाकान हो । यहि शाकान शब्द नेपाली बाइबलमा पुज गर्नु भनेर धेरै पटक लेखिएको छ, जहाँ अंग्रेजी शब्द Worship नै प्रयोग भएको पाइन्छ।
उदाहरणको लागि
उत्पत्ति 22:5 तब अब्राहामले आफ्ना कमाराहरूलाई भने, “तिमीहरू यहीँ गधासँग बस। म र यो केटो ऊ परसम्म गएर पूजा (अंग्रेजी बाइबलमा worship) गरी तिमीहरूकहाँ फर्केर आउनेछौं।”
प्रस्थान 34:14
तिमीहरूले अन्य कुनै देवताको पूजा (अंग्रेजी बाइबलमा worship)नगर्नू, किनकि परमप्रभु, जसको नाउँ “डाही” हो, डाह गर्ने परमेश्वर नै हुनुहुन्छ।
१ शमूएल 15:31
यसैले शमूएल शाऊलसँग फर्केर गए, र शाऊलले परमप्रभुको सामु दण्डवत्(अंग्रेजी बाइबलमा worship) गरे।
तर यहि शब्दलाई दण्डवत गर्नु र झुक्नु आदिमा अर्थमा पनि प्रयोग भएको छ। जस्तो इसाहाकले आफ्नो छोराहरूलाइ आसिस दिने क्रममा बोलेको शब्द "तेरी आमाका छोराहरूले तँलाई दण्डवत् गरून्" भन्दा दण्डवत भन्ने शब्द अन्य स्थानमा आराधना तथा पुजा गर्नु भनि उल्था भएको शाकान नै हो। त्यस्तै शमुएलको पुस्तकमा पनि त्यहि शब्द झुक्नु अर्थमा प्रयोग भएको पाइन्छ। जस्तो
उत्पत्ति 27:29 जाति-जातिले तेरो सेवा गरून्। र मानिसहरूले तँलाई दण्डवत् गरून्। तेरा दाजुभाइहरूमाथि तेरो प्रभुत्व होस्, र तेरी आमाका छोराहरूले तँलाई दण्डवत् गरून्। तँलाई सराप्नेहरू सबै श्रापित होऊन्, र तँलाई आशिष् दिनेहरू सबैले आशिष् पाऊन्।”
१ शमूएल 2:36 तेरो परिवारमा जीवित रहने हरेकले एक टुक्रा चाँदी र एक गाँस रोटी पाउनलाई तिनको सामु गएर नम्रतापूर्वक झुक्नेछ र बिन्ती गर्नेछ, मलाई कुनै पूजाहारी पदमा नियुक्त गर्नुहोस् र मसित खानलाई भोजन होस्।”
त्यसैले शाकानको प्रयोग द्वारा आराधनालाइ बताउँदा बाइबलले आराधना गर्नु भनेको परमेश्वरको नामलाइ उच्च पार्नुको साथै आराधकले आफुलाइ होच्याउने अर्थमा समेटेको देखिन्छ । आराधना दुइतर्फि हुने हामीले बुझ्न सकिन्छ कि परमेश्वरलाइ उचाल्नु तथा मानिसलाइ होच्याउनु पनि हुन्छ ।
तिमीहरूले अन्य कुनै देवताको पूजा (अंग्रेजी बाइबलमा worship)नगर्नू, किनकि परमप्रभु, जसको नाउँ “डाही” हो, डाह गर्ने परमेश्वर नै हुनुहुन्छ।
१ शमूएल 15:31
यसैले शमूएल शाऊलसँग फर्केर गए, र शाऊलले परमप्रभुको सामु दण्डवत्(अंग्रेजी बाइबलमा worship) गरे।
तर यहि शब्दलाई दण्डवत गर्नु र झुक्नु आदिमा अर्थमा पनि प्रयोग भएको छ। जस्तो इसाहाकले आफ्नो छोराहरूलाइ आसिस दिने क्रममा बोलेको शब्द "तेरी आमाका छोराहरूले तँलाई दण्डवत् गरून्" भन्दा दण्डवत भन्ने शब्द अन्य स्थानमा आराधना तथा पुजा गर्नु भनि उल्था भएको शाकान नै हो। त्यस्तै शमुएलको पुस्तकमा पनि त्यहि शब्द झुक्नु अर्थमा प्रयोग भएको पाइन्छ। जस्तो
उत्पत्ति 27:29 जाति-जातिले तेरो सेवा गरून्। र मानिसहरूले तँलाई दण्डवत् गरून्। तेरा दाजुभाइहरूमाथि तेरो प्रभुत्व होस्, र तेरी आमाका छोराहरूले तँलाई दण्डवत् गरून्। तँलाई सराप्नेहरू सबै श्रापित होऊन्, र तँलाई आशिष् दिनेहरू सबैले आशिष् पाऊन्।”
१ शमूएल 2:36 तेरो परिवारमा जीवित रहने हरेकले एक टुक्रा चाँदी र एक गाँस रोटी पाउनलाई तिनको सामु गएर नम्रतापूर्वक झुक्नेछ र बिन्ती गर्नेछ, मलाई कुनै पूजाहारी पदमा नियुक्त गर्नुहोस् र मसित खानलाई भोजन होस्।”
त्यसैले शाकानको प्रयोग द्वारा आराधनालाइ बताउँदा बाइबलले आराधना गर्नु भनेको परमेश्वरको नामलाइ उच्च पार्नुको साथै आराधकले आफुलाइ होच्याउने अर्थमा समेटेको देखिन्छ । आराधना दुइतर्फि हुने हामीले बुझ्न सकिन्छ कि परमेश्वरलाइ उचाल्नु तथा मानिसलाइ होच्याउनु पनि हुन्छ ।
त्यस्तै नयाँ करारमा आराधना भनेर उल्था भएको ग्रीक शब्द प्रोस्कुनियो proskuneo हो जसको ठेट अर्थ चुम्वन गर्नु (जसरी कुकुरले मालिकको हात चाट्दछ ), दण्डवत गर्नु, आदर गर्नु, पूजा गर्नु सम्मान गर्नु आदि हुन्छ।यूहन्ना 4:24मा येशूले "परमेश्वर आत्मा हुनुहुन्छ, र उहाँका आराधकहरूले आत्मा र सत्यतामा आराधना(अंग्रेजी बाइबलमा worship)गर्नुपर्छ” भन्नुहुँदा प्रयोग भएको आराधना शब्द प्रस्कुनियो थियो। नेपाली बाइबलमा दण्डवत भनेर राखिएको शब्द अंग्रेजी बाइबलमा worship राखिएको पाइन्। जस्तो तलका पदहरूलाइ हेर्न सकिन्छ
मत्ती 2:2 “यहूदीहरूका राजा भई जन्मने कहाँ हुनुहुन्छ? किनभने हामीले उहाँको तारा पूर्वमा देख्यौं र उहाँलाई दण्डवत् (अंग्रेजी बाइबलमा worship)गर्न आएका छौं।”
मत्ती 4:10 तब येशूले त्यसलाई भन्नुभयो, “शैतान, तँ दूर होइजा! किनभने लेखिएको छ, ‘तैंले परमप्रभु आफ्ना परमेश्वरलाई दण्डवत्(अंग्रेजी बाइबलमा worship)गर्नू, र उहाँको मात्र सेवा गर्नू’।”
यसरी नयाँ करारमा समावेश गरीएको आराधना शब्दले पनि परमेश्वरलाइ उच्च पार्ने अर्थमा दण्डवत गर्नु अर्थात आफैलाइ झुकाउने कुरा पनि समावेश गरेको पाइन्छ।
बाइबलमा आराधना शब्द विरलै एक्लै प्रयोग भएको छ। आराधना गर्नेहरूले अन्य कुनै कर्म द्वारा आराधना गरेको पाइन्छ। उदाहारणको लागि घुँडा टेक्नु, महिमा दिनु, बलिदान चढाउनु, परमेश्वरको उपस्थितिमा जानु, सेवा गर्नु आदि। उदाहारणको लागि आराधना गर्दा समावश भएका विषयहरूलाइ तलका पदहरूलाइ विचार गर्न सकिन्छ-
घुँडा टेक्नु
भजनसंग्रह 95:6 आओ, दण्डवत् गरौं र निहुरौं, हाम्रा सृष्टिकर्ता परमेश्वरकै सामु घुँड़ा टेकौं,
घुँडा टेक्नु
भजनसंग्रह 95:6 आओ, दण्डवत् गरौं र निहुरौं, हाम्रा सृष्टिकर्ता परमेश्वरकै सामु घुँड़ा टेकौं,
भजनसंग्रह 86:9 हे परमप्रभु, तपाईंले बनाउनुभएका सबै जातिहरू तपाईंको अगि झुक्नेछन्, र तिनीहरूले तपाईंका नाउँको आराधना गर्नेछन्।
महिमा दिनु, वलिदान भेटि चढाउनु , उपस्थितीमा जानु ,
१ इतिहास 16:29 परमप्रभुलाई उहाँको नाउँअनुसारको महिमा चढ़ाओ, भेटी लिएर उहाँको सामु आओ। उहाँका पवित्रताको वैभवमा परमप्रभुलाई दण्डवत् गर,
भजनसंग्रह 132:7 “हामी उहाँको वासस्थानमा जाऔं, हामी उहाँको पाउदानमा आराधना गरौं।
सेवा गर्नु,
१ शमूएल 12:20 शमूएलले मानिसहरूलाई भने, “नडराओ। तिमीहरू यस्ता दुष्ट भए तापनि परमप्रभुको आराधना गर्न नछोड़, तर आफ्नो पूरा हृदयले उहाँको सेवा गर।
व्यवस्था 8:19 म आज तिमीहरूलाई यो कड़ा चेताउनी दिँदैछु, कि तिमीहरूले परमप्रभु आफ्ना परमेश्वरलाई बिर्स्यौ र अन्य देवताहरूका पछि लागेर तिनीहरूको आराधना र पूजा गर्यौ भने, तिमीहरू अवश्य नष्ट हुनेछौ।
परमेश्वरलाई चिन्नु,
यूहन्ना 4:22 तिमीहरू जे आराधना गर्दछौ सो जान्दैनौ। हामी जे आराधना गर्दछौं सो जान्दछौं, किनभने मुक्तिचाहिँ यहूदीहरूबाट आउँछ।
क्षमा प्राप्त गर्नु,
१ शमूएल 15:25 म अब आग्रह गर्दछु, कि मेरो पाप क्षमा गर्नुहोस्, मसँग आउनुहोस्, र म परमप्रभुको सामु दण्डवत् गरूँ।”
भयमा रहनु,
भजनसंग्रह 96:9 उहाँका पवित्रताको वैभवमा परमप्रभुलाई दण्डवत् गर, हे सारा पृथ्वी, उहाँको सामु थरथरी होओ।
गाउनु
भजनसंग्रह 66:4 सारा पृथ्वी तपाईंको अगि झुक्तछ, तिनीहरूले तपाईंको प्रशंसाका भजन गाउँछन्, तिनीहरूले तपाईंका नाउँको भजन गाउँछन्।”
भजनसंग्रह 100:2 आनन्दसाथ परमप्रभुको आराधना गर, हर्षका गीत गाउँदै उहाँको सामुन्ने आओ।
यसरी यि आराधना शब्दको अर्थहरू र आराधना गर्दा समावेस गरिएका कायहरुलाई विचार गर्दा हामीले आराधनालाई परमेश्वर संगको हाम्रो सम्बन्धलाई व्याख्या गर्ने; मजबुद पार्ने तथा; प्रदर्शन गर्ने तरिका या माध्यमको रुपमा बुझ्न सक्छौं। परमेश्वरमा स्विकार योग्यको हुन र आफैलाई नम्र पार्ने क्रियाहरू जस्तो पश्चाताप गर्ने उहाँको अघि घुँडा टेक्ने आदि समावेस हुन्छन । आत्मा र सत्यतामा आराधना गर्ने क्रममा यस संसारको तरिकाले भन्दा परमेश्वरलाई सहि तरिकाले पहिचान गरेर उहाँलाई सुहाउँदो तरिका अपनाउनु पर्दछ । त्यसैले गीत भजन गाउनु पनि आराधना भित्र समेटिने भएपनि हामीले आफैलाइ परमेश्वरको आराधना गर्दा गीत भजनमा नै सिमित गराउनु हुँदैन तर हाम्रो आराधनामा परमेश्वरलाइ चिन्ने क्षमा प्राप्त गर्ने, परमेश्वरको भयमा रहने, सेवा गर्ने घुँडा टेक्ने (नम्र हुने) आदि पनि समावेश हुनु जरूरी। यि कुराहरू समावेश नगरी भएको आराधना अपुर्ण हुन सक्छ । हामीले पुर्णतामा विशेष गरि येशूले भन जस्तै आत्मा र सत्यतामा आराधना गर्न सकेका हाैं।
